23 พฤษภาคม 2024
ในบางครั้งการตั้งครรภ์ก็ไม่ได้เป็นไปตามกระบวนการอย่างที่คาดคิด คุณแม่จำนวนไม่น้อยที่การตั้งครรภ์ไม่สมปรารถนา บางครั้งจบลงเร็วเกินกำหนดแบบไม่ทันตั้งตัว คุณแม่บางคนคิดว่าตัวเองตั้งครรภ์ พอไปหาหมอตรวจเข้าจริง ๆ พบว่าไม่ได้มีการตั้งครรภ์อย่างที่คิด บทความนี้จะอธิบายเกี่ยวกับภาวะท้องลมและท้องหลอก เพื่อให้คุณแม่และคนใกล้ชิดได้ทำความเข้าใจและลองเช็กอาการกันได้
ท้องลม หรือภาวะไข่ฝ่อ (Blighted Ovum) เป็นความผิดปกติของการตั้งครรภ์ชนิดหนึ่ง ตามปกติการตั้งครรภ์จะเกิดจากการปฏิสนธิของไข่และอสุจิ หลังจากนั้นไข่ที่ผสมแล้วจะไปฝังตัวในมดลูกและเติบโตเป็นตัวอ่อน แต่สำหรับภาวะท้องลม การปฏิสนธิและการฝังตัวในมดลูกเกิดขึ้นตามปกติ แต่จู่ ๆ หลังจากฝังไม่นาน ตัวอ่อนกลับหยุดพัฒนาและฝ่อไป เหลือไว้เพียงถุงตั้งครรภ์เปล่าๆ ภาวะนี้มักเกิดในช่วงแรกของการตั้งครรภ์ และบางครั้งก่อนที่จะรู้ว่าตัวเองตั้งครรภ์เสียอีก
แม้ยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดของภาวะท้องลม แต่พบว่าสามารถมีสาเหตุมาจาก:
โดยทั่วไปแล้ว ผู้ที่เป็นภาวะท้องลมมักจะไม่แสดงอาการใด ๆ ให้สังเกตได้ชัดเจนว่ามีความผิดปกติในการตั้งครรภ์เกิดขึ้น เนื่องจากในช่วงแรก ๆ อาการต่าง ๆ ยังคงเป็นเช่นเดียวกับการตั้งครรภ์ปกติ เช่น ประจำเดือนขาด คลื่นไส้ อาเจียน เจ็บหรือคัดตึงเต้านม การตรวจครรภ์ขึ้นสองขีด หรือค่า hCG สูงขึ้น
อย่างไรก็ตาม เมื่อเวลาผ่านไปและตัวอ่อนหยุดการเจริญเติบโต อาจเริ่มมีสัญญาณบางอย่างปรากฏขึ้น ได้แก่
อย่างไรก็ตาม บางรายอาจไม่พบสัญญาณหรืออาการใด ๆ เลย แต่หากมีอาการตามที่กล่าวมา ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยโดยเร็วที่สุด เนื่องจากอาจเป็นสัญญาณของภาวะท้องลมหรือภาวะอื่นๆ ที่อาจเป็นอันตรายหากปล่อยไว้นาน
เมื่อแพทย์วินิจฉัยว่าเป็นภาวะท้องลม การรักษาที่สำคัญคือการกำจัดถุงตั้งครรภ์ที่ว่างเปล่าออกจากมดลูก ซึ่งอาจทำได้หลายวิธีดังนี้
ผู้หญิงที่ตั้งครรภ์ช่วงอายุน้อยกว่า 35 ปี มีโอกาสเกิดท้องลมประมาณร้อยละ 15 ขณะที่อายุ 35 ปีขึ้นไป มีโอกาสสูงถึงประมาณร้อยละ 30
เมื่อเทียบกับความผิดปกติการตั้งครรภ์ประเภทอื่น ๆ ท้องลมถือว่าส่งผลเสียต่อสุขภาพน้อย แต่ในแง่ของความผิดหวังและเสียใจนั้น ก็ไม่ต่างจากการแท้งลูกหรือความผิดปกติอื่น ๆ
“ท้องหลอก” หรือทางการแพทย์เรียก Spurious Pregnancy หรือ Pseudocyesis เป็นความผิดปกติทางจิตชนิดหนึ่ง โดยผู้ป่วยจะมีอาการต่างๆ เหมือนกำลังตั้งครรภ์ เช่น คลื่นไส้อาเจียน ปัสสาวะบ่อย คัดตึงเต้านม ประจำเดือนขาด บางคนมีอาการรู้สึกว่ามีลูกดิ้นในท้อง แต่เมื่อตรวจพบกลับไม่มีการตั้งครรภ์เกิดขึ้นจริง
สาเหตุของท้องหลอกส่วนใหญ่เกิดจากจิตใจที่เครียดมาก เนื่องจากผู้หญิงกลุ่มนี้มักจะอยากมีลูกมาก แต่ไม่สามารถตั้งครรภ์ได้ง่ายนัก ความเครียดที่สะสมมานานจึงกระตุ้นให้ร่างกายมีการสร้างฮอร์โมนบางชนิด ทำให้เกิดอาการเหมือนตั้งครรภ์
ท้องลมและท้องหลอกมีความแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง ท้องลมเป็นภาวะที่มีการตั้งครรภ์เกิดขึ้นจริง แต่ตัวอ่อนหยุดการเจริญเติบโตและฝ่อไป ส่วนท้องหลอกเป็นความผิดปกติทางจิตที่ร่างกายมีการแสดงออกเหมือนตั้งครรภ์ แต่ความจริงแล้วไม่ได้ตั้งครรภ์เลย ความแตกต่างนี้เป็นสิ่งสำคัญที่ควรเข้าใจ เพื่อให้การดูแลรักษาอย่างถูกต้องและเหมาะสม
ภาวะท้องลมแม้จะไม่ก่อให้เกิดอันตรายร้ายแรงต่อสุขภาพมากนัก แต่ย่อมส่งผลกระทบต่อจิตใจของคุณแม่อย่างมาก เนื่องจากต้องเผชิญกับความผิดหวัง เสียใจ และความรู้สึกสูญเสียลูกน้อยที่รอคอยมานาน
ดังนั้นหลังจากผ่านช่วงเวลาแห่งความโศกเศร้าไปแล้ว คุณแม่ก็ควรได้รับการดูแลจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อฟื้นฟูสุขภาพจิตใจให้กลับมาแข็งแรง และเตรียมพร้อมสำหรับการตั้งครรภ์ในครั้งต่อไป
สำหรับภาวะท้องหลอก ซึ่งมีสาเหตุมาจากความเครียดและความปรารถนาอย่างแรงกล้าที่จะมีบุตร ทำให้จิตใจของผู้ป่วยสร้างภาพจำลองขึ้นมาเสมือนกำลังตั้งครรภ์อยู่จริง ๆ นอกจากจะต้องได้รับการดูแลรักษาจากจิตแพทย์แล้ว ผู้ป่วยจำเป็นจะต้องมีใจที่เข้มแข็ง ปรับความคิดความเชื่อ รวมถึงการยอมรับความจริงตามที่เป็น เพื่อให้สามารถผ่านพ้นช่วงเวลาแห่งความทุกข์ทรมานทางจิตใจนี้ไปได้
สุดท้ายนี้ ไม่ว่าจะเป็นท้องลมหรือท้องหลอก สิ่งสำคัญคือการมีกำลังใจและแรงสนับสนุนจากคนรอบข้าง เพื่อให้คุณแม่มีพลังในการเริ่มต้นใหม่ และรักษาความหวังในการตั้งครรภ์ให้สำเร็จในวันข้างหน้า
สามารถปรึกษาเรื่องทางเพศ รวมถึงโรคที่เกี่ยวกับเพศได้อย่างสบายใจในทุก ๆ แง่มุม ไม่ต้องเปิดเผยชื่อ ไม่ต้องเปิดเผยตัวตน สามารถรับคำปรึกษาได้ทันที หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับเรื่องเพศ ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ Talk to PEACH: https://oci.ltd/p2jp5A1
ปัญหาเพศหญิง
สุขภาพเพศทางกาย
สุขภาพเพศทางใจ