เชื้อ HPV ติดง่ายไหม ป้องกันยังไง ข้อควรรู้ก่อนเป็นมะเร็งปากมดลูก

อีกหนึ่งไวรัสที่ก่อให้เกิดโรคร้ายและโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ นั่นคือ เชื้อไวรัส HPV หรือ ไวรัสฮิวแมนแพพพิลโลมา (Human Papilloma Virus) นั่นเอง  

โดยไวรัสชนิดนี้สามารถเป็นอันตรายได้ทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย และสาเหตุของโรคมะเร็งหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็นมะเร็งทวารหนัก มะเร็งปากมดลูก และมะเร็งช่องคลอด เป็นต้น 

ในปัจจุบันยังไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถป้องกันด้วยการฉีดวัคซีนเพื่อป้องกันเชื้อไวรัสได้ บทความนร่ เราจะมาทำความรู้จักเชื้อ HPV กัน เพื่อให้ทุกคนรู้เท่าทัน และป้องกันได้ก่อนจะสายไป

เชื้อ HPV คืออะไร และเชื้อ HPV มีกี่สายพันธุ์ที่ต้องระวัง

 เชื้อไวรัส HPV หรือ ไวรัสฮิวแมนแพพพิลโลมา (Human Papilloma Virus) มาจากไวรัสที่สามารถติดต่อผ่านทางเพศสัมพันธ์ และการสัมผัสผ่านทางน้ำลายหรือสารคัดหลั่งต่าง ๆ โดยเชื้อ HPV มีประมาณ 40 สายพันธุ์ที่สามารถเกิดได้กับมนุษย์ ทั้งเพศชายและเพศหญิง ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็น 2 หมวด ดังนี้

• เชื้อ HPV สายพันธุ์ที่เป็นเสี่ยงสูง (High-risk HPV) จำนวน 14 สายพันธุ์ ได้แก่ HPV 16 ,18 , 31 , 33 , 35 , 39 , 45 , 51 , 52 , 56 , 58 , 59 , 66 และ 68

มักเกี่ยวข้องกับการเป็นสาเหตุของมะเร็งบางประเภท เช่น มะเร็งปากมดลูก มะเร็งช่องปาก มะเร็งหลอดอาหาร และอื่น ๆ ซึ่งเชื้อ HPV ติดต่อได้จากการมีเพศสัมพันธ์ทีไม่ได้ป้องกันหรือป้องกันผิดวิธีนั่นเอง

• เชื้อ HPV สายพันธุ์ที่เป็นเสี่ยงต่ำ (Low-risk HPV) จำนวน 9 สายพันธุ์ ได้แก่ HPV 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10 และ 11

อาจทำให้เกิดโรคหูดหงอนไก่บริเวณอวัยวะเพศได้

ส่วน เชื้อ HPV อยู่ในร่างกายกี่ปี นั้น ส่วนใหญ่แล้ว เชื้อ HPV จะถูกร่างกายกำจัดออกไปโดยธรรมชาติหรือผ่านระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายภายใน 1-2 ปี หลังจากการติดเชื้อ แต่บางครั้งเชื้อ HPV สามารถอยู่ในร่างกายเป็นระยะเวลานานกว่านั้น ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายว่าแข็งแรงหรือภูมิคุ้มกันตกลงหรือไม่

รวมวิธีสังเกตอาการที่พบหากติดเชื้อ HPV และอันตราย

สำหรับอาการของเชื้อ HPV นั้นเราสามารถแบ่งออกได้ ทั้งหญิงและชาย เพราะแต่ละเพศก็มักแสดงอาการแตกต่างออกไป โดยอาการที่พบ สามารถแบ่งได้ ดังนี้

เชื้อ HPV ในผู้หญิง อาการเป็นอย่างไร อันตรายที่พบได้

เชื้อ HPV ในผู้หญิง เป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดโรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งช่องปาก โดยอาการที่สังเกตได้ มีดังนี้

• บริเวณช่องคลอด ปากมดลูก ขาหนีบ หรือขาอ่อน มีหูดขึ้น ซึ่งหูดนี้จะมีลักษณะตุ่มนูน หรือตุ่มแบน อาจเกิดขึ้นแล้วแต่กับบุคคล
• มีอาการแสบคัน บริเวณที่ติดเชื้อ HPV อาจจะคันบริเวณช่องคลอด หรือบริเวณขาหนีบก็ได้
• มีเลือดออกขณะมีเพศสัมพันธ์ และรู้สึกเจ็บ
• ตกขาวเยอะ หรือมีปริมาณตกขาวมากกว่าปกติ รวมถึงตกขาวมีกลิ่นคาวหรือกลิ่นเหม็นด้วย
• ประจำเดือนมาผิดปกติ
• อาการอื่น ๆ ที่อาจพบได้เช่น ปัสสาวะติดขัด หรือมีสารคัดหลั่ง เลือด ออกทางช่องคลอด

เชื้อ HPV ในผู้ชาย อาการเป็นอย่างไร อันตรายที่พบได้

สำหรับผู้ชายก็สามารถติดเชื้อ HPV ได้เช่นเดียวกับในผู้หญิง ซึ่งเป็นต้นเหตุให้เกิดโรคมะเร็งทางทวารหนัก โดยอาการและอันตรายที่พบได้ มีดังนี้

• บริเวณหัวอวัยวะเพศ ผัวหนัง และอัณฑะ อาจมีหูดขึ้น ซึ่งหูดนี้จะมีลักษณะตุ่มนูน หรือหงอนไก่ ซึ่งจะปรากฎขึ้นหลังสัมผัสเชื้อไม่กี่สัปดาห์ 
• มีต่อมน้ำเหลืองที่ขาหนีบโตได้
• เลือดออก รู้สึกคัน หรือมีน้ำเหลืองไหล จากบริเวณทวารหนัก
• บางกรณีอาจไม่แสดงอาการ

วิธีรักษาและป้องกันตนเองให้ห่างไกล เชื้อ HPV

เนื่องจากเชื้อ HPV สามารถเกิดขึ้นได้ทั้งหญิงและชาย ทำให้ต้องระวังและป้องกันเป็นอย่างมาก ซึ่งวิธีการป้องกันที่สามารถทำ เพื่อลดความเสี่ยงที่จะติดเชื้อ HPV มีดังนี้

1. สวมถุงยางทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ 

เนื่องจากถุงยางอนามัยเป็นอุปกรณ์ที่สามารถช่วยป้องกันการติดเชื้อ HPV ได้ราว 90 เปอร์เซ็นต์ แต่อาจยังมีความเสี่ยงจากการสัมผัสสารคัดหลั่งในบริเวณอื่นได้อีก

2. ระวังการติดเชื้อ HPV ผ่านการใช้นิ้วมือ

แนะนำให้รักษาความสะอาดร่างกายทุกครั้งหลังมีเพศสัมพันธ์เพราะเชื้อ HPV สามารถติดผ่านทางการสัมผัสได้ด้วย ในปัจจุบันสามารถใช้ถุงยางอนามัยสำหรับนิ้วมือร่วมด้วยได้

3. ตรวจหาเชื้อไวรัส HPV ทุก  5 ปี

แนะนำให้ตรวจหาเชื้อไวรัส HPV ในทุก 5 ปี สำหรับผู้หญิงแนะนำตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกเป็นประจำในทุก ๆ 3 ปี 

ตรวจหาเชื้อไวรัส HPV ง่าย ๆ ด้วยตัวเอง จัดส่งแบบไม่ระบุสินค้าหน้ากล่อง

4. ฉีดวัคซีนป้องกัน เชื้อ HPV

การฉีดวัคซีนป้องกันเชื้อ HPV ใน สามารถเริ่มฉีดได้ตั้งแต่อายุ 9 ปี และวัคซีนจะป้องกันด้วยประสิทธิภาพสูงสุดในคนที่ไม่เคยมีเพศสัมพันธ์หรือรับเชื้อ HPV 

กังวลใจเรื่องเชื้อ HPV ตรวจได้เลย รู้ผลทันที

หรือสามารถพูดคุยได้ทั้งผ่านวิดีโอคอล และแชทถาม-ตอบผ่านแอป Talk to PEACH หรือ หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับเรื่องเพศ ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ Talk To PEACH: https://oci.ltd/9fHAihO

บทความที่เกี่ยวข้อง

• โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ มีอะไรบ้าง? ชวนสังเกตอาการและวิธีป้องกัน

อ้างอิง

• HPV Pride Month” NO HPV NO LIMIT #ชีวิตไม่สะดุดถึงวันหยุดเอชพีวี
• Genital HPV Infection – Basic Fact Sheet