ทุกวันนี้ การคุกคามทางเพศ เป็นหัวข้อหนึ่งที่มักถูกนำมาพูดถึงทางสื่อโซเชียล และวงสนทนาต่าง ๆ มากขึ้น เนื่องจากการสร้างความตระหนักและรณรงค์การต่อต้านการคุกคามทางเพศอย่างเข้มข้นขึ้นทั่วโลก ไม่เพียงเพศใดเพศหนึ่ง แต่เราทุกคนควรรู้ว่าจะรับมืออย่างไรเมื่อถูกคุกคามทางเพศ เพราะการคุกคามทางเพศใกล้ตัวมากกว่าที่คิด

คุกคามทางเพศคืออะไร

การคุกคามทางเพศ (Sexual Harassment) หรือการล่วงละเมิดทางเพศ คือพฤติกรรมทางเพศที่กระทำโดยอีกฝ่ายไม่รู้สึกยินยอมพร้อมใจ ซึ่งเกิดขึ้นได้กับคนทุกเพศ ทุกวัย และทุกสถานที่ ซึ่งการถูกคุกคามทางเพศมักทำให้เหยื่อได้รับผลเสียด้านจิตใจและร่างกาย 

พฤติกรรมแบบไหนคือการคุกคามทางเพศ

พฤติกรรมที่เข้าข่ายคุกคามทางเพศ เป็นพฤติกรรมที่ส่อไปทางเพศ มักสร้างความอึดอัด หวาดกลัว หรือไม่สบายใจให้กับเหยื่อ การคุกคามทางเพศมีหลากหลายรูปแบบ และหลายระดับ การคุกคามทางเพศแบ่งประเภทได้ดังนี้

คุกคามทางเพศด้วยคำพูดหรือการสื่อสาร

• การส่งเสียงล้อเลียน หรือหยอกล้อ
• การเล่นมุกตลกเรื่องเพศ (Dirty Joke)
• การพูดถึงรูปร่างหน้าตา พฤติกรรม ของเหยื่อโดยส่อไปทางการคุกคาม
• การพูดเรื่องลามก อนาจาร กับบุคคลและในสถานที่ที่ไม่เหมาะสม
• การขอมีความสัมพันธ์ทางเพศ เช่น จับมือ กอด จูบ มีเพศสัมพันธ์
• การถามหรือพูดคุยเรื่องส่วนตัว หรือขอข้อมูลส่วนตัว ซ้ำ ๆ แม้จะถูกปฏิเสธไปแล้ว
• การส่งข้อความ รูปภาพ หรือวิดีโออนาจาร 

คุกคามทางเพศทางร่างกาย

• การเข้ามาใกล้ชิดตัวอีกฝ่ายมากเกินความพอดี
• การตั้งใจสัมผัสส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย โดยที่อีกฝ่ายไม่ยินยอม
• การเข้ามาขวาง ไม่ให้อีกฝ่ายผ่านไปยังสถานที่ที่ต้องการ
• การมีความสัมพันธ์ทางเพศโดยที่อีกฝ่ายไม่ยินยอม

คุกคามทางเพศรูปแบบอื่น ๆ

• การสตอล์ก (Stalk) หรือการติดตามแอบดูอีกฝ่ายไปในสถานที่ต่าง ๆ
• การจ้องมอง แอบดู แอบถ่ายภาพ ร่างกายของอีกฝ่าย 
• การโชว์อวัยวะเพศ หรือใช้สัญลักษณ์ต่าง ๆ ที่สื่อในเรื่องเพศ
• การเปิดภาพโป๊ หรือคลิปโป๊ในที่สาธารณะ หรือในสถานการณ์ที่ไม่เหมาะสม

จีบ VS คุกคามทางเพศ

ถ้ามีคนมาจีบโดยที่เราไม่ต้องการ เราสามารถปฎิเสธและขอให้เขาหยุดทำพฤติกรรมที่ส่อว่ากำลังจีบเราได้ แต่ถ้าหลังจากนั้นเขายังไม่หยุด ก็จะนับเป็นการคุกคามทางเพศรูปแบบหนึ่ง

ผลกระทบจากการถูกคุกคามทางเพศ

การคุกคามทางเพศมักก่อให้เกิดผลเสียทางร่างกายและจิตใจของเหยื่อ เช่น  สร้างความเครียด ความวิตกกังวล ความหวาดระแวง ความกลัว จนนำไปสู่โรคทางอารมณ์ เช่น โรคซึมเศร้า โรคแพนิค ภาวะ PTSD (Post-Traumatic Stress Disorder) ในหลายครั้งการคุกคามทางเพศในที่ทำงาน หรือสถานศึกษาก็มีผลต่อการใช้ชีวิต การทำงาน หรือการเรียนของเหยื่อได้มากเช่นกัน 

วิธีรับมือเมื่อโดนคุกคามทางเพศ

การตั้งสติเป็นสิ่งสำคัญที่สุดเมื่อพบเจอเหตุการณ์คุกคามทางเพศ และก่อนจะทำอะไรให้ตระหนักถึงความปลอดภัยมาเป็นอันดับแรก แล้วจึงหาวิธีรับมือในรูปแบบต่าง ๆ เช่น

• เมิน ไม่สนใจการกระทำที่ไม่ไ่ด้คุกคามด้านร่างกาย เช่น การโชว์ของลับ การทำเสียงล้อเลียน และเดินหนีไปที่อื่น
• ไปอยู่ในที่ที่มีผู้คนเยอะๆ มองหาพนักงานรักษาความปลอดภัย ตำรวจ 
• ทำเป็นพูดคุยกับคนรอบตัว หรือคุยโทรศัพท์ เพื่อให้ผู้กระทำไม่กล้าทำอะไรต่อ
• พยายามปฏิเสธและรีบจบการสนทนากับผู้ที่พูดคุยหรือร้องขออะไรที่ส่อไปในทางคุกคามทางเพศ
• บันทึกเสียง ภาพ วิดีโอ ข้อความ และข้อมูลของผู้กระทำเอาไว้เป็นหลักฐานเอาผิด
• แจ้งตำรวจ พนักงานรักษาความปลอดภัย หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องถึงเหตุการณ์ที่ที่เกิดขึ้น
• บอกกล่าวคนรอบข้าง และเตือนบุคคลอื่นถึงอันตรายจากผู้กระทำการคุกคามทางเพศ

การคุกคามทางเพศเป็นสิ่งที่ไม่ควรเกิดขึ้นกับใครทั้งสิ้น และถือเป็นความผิดทางกฎหมาย ทุกคนในสังคมจึงควรตระหนักถึงปัญหา และร่วมกันต่อต้านการล่วงละเมิดทางเพศ รวมไปถึงยื่นมือเข้าไปช่วยเหลือเหยื่อผู้ถูกกระทำเมื่อมีโอกาส

ถ้ามีเรื่องไม่สบายใจเกี่ยวกับเรื่องเพศ หรือความสัมพันธ์ ปรึกษา Talk to PEACH ได้เลย!

สามารถพูดคุยกับนักเพศวิทยาผู้เชี่ยวชาญ เพื่อแก้ปัญหาอย่างตรงจุดง่าย ๆ ผ่านวิดีโอคอล และแชทถาม-ตอบผ่านแอป Talk to PEACH หรือ หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับเรื่องเพศ ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ Talk To PEACH: https://oci.ltd/KbSedn3

อ้างอิง: 

• Sexual Harassment